نخست وزیری در ایران
روزهای پس از تب و تاب انتخابات ریاست جمهوری، بحث انتخاب نظام ریاستی یا نظام پارلمانی را در رسانه‌های مختلف خبری مشاهده می‌کنم. نخست وزیری مقامی بود که آخرین دوره آن با استعفا میرحسین موسوی پس از برگزاری همه‌پرسی 6 مرداد 1368 حذف گردید.
|
دولت |
رئیس کشور |
رئیس دولت |
نوع نظام |
|
سید روح ال... خمینی |
میرحسین موسوی |
(نخست وزیر) |
|
|
سید روح ال... خمینی تا سال 1368 سید علی خامنه‌ای از سال 1368 |
میرحسین موسوی |
(نخست وزیر) (رئیس جمهور) |
|
|
سید علی خامنه‌ای |
اکبر هاشمی رفسنجانی |
(رئیس جمهور) |
حضرت آیت الله خامنه‌ای؛ سال 1390 و در دیدار با دانشجویان کرمانشاه از دستور امام برای حذف پست نخست‌وزیری ساختار قوه مجریه گفت و بیان داشت یکی دیگر از موارد تغییر ساز و کار و مهندسی کلی نظام برای تحقق آرمان‌ها این موضوع است و افزودند: در شرایط فعلی نظام سیاسی کشور، ریاستی است و رئیس‌جمهور با انتخاب مستقیم مردم برگزیده میشود که شیوه خوب و مؤثری است اما اگر روزی در آینده احتمالا دور، احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در سال 1395 نسبت به تهیه گزارشی از پیشینه، مزایا و معایب نظام پارلمانی اقدام کرد که خواندن آن برای کسب اطلاعات بیشتر در این موضوع پیشنهاد می‌گردد.
پیشینه، مزایا و معایب نظام پارلمانی
اختیارات ریاست جمهوری در گذشته این تصور غلط را به وجود می‌آورد که رئیس جمهور رهبر ثانوی است و اختیاراتی در حد رهبری دارد که کاملاً اشتباه بود و لزوم اصلاح آن و تفکیک تعیین کننده سیاست‌های کلی، نظارت بر اجرای سیاستها، فرماندهی کل قوا، اعلان جنگ و صلح، تنظیم روابط بین قوا و ... و مجری قوانین، رئیس هیئت وزیران، بررسی موضوعات برنامه و بودجه کشور و... در اصلاح قانون پیش‌بینی می‌شد و نهایتاً محقق هم گردید.
با سخنرانی رهبر نیز فرصت و ظرفیت ایجاد تغییر وضع فعلی هم با توجه به آینده تبیین شد و این خود معرف انعطاف‌پذیری و کارآمدی بیشتر نظام فعلی در جریان تغییرات است.
به مناسبت سالروز تشکیل آخرین جلسه هیات دولت به ریاست نخست وزیر
همه پرسی؛ پایانی بر نخست وزیری در ایران
امضای آیت الله سید علی خامنه‌ای
امضای مسعود پزشکیان
امضای ولادیمیر پوتین
امضای جو بایدن
امضای دونالد ترامپ
