نوسازی، بازسازی و رایگان کردن حمل و نقل عمومی برای شهر تهران (مترو و بی آر تی)

حمل و نقل عمومی درون شهری به عنوان شریان جابجایی هزاران نفر در طول شبانه روز نقش کلیدی در حیات شهری ایفا می‌کند.

حمل‌ونقل عمومی، ستون فقرات هر شهری در هر کجای جهان است. بدون سیستم حمل‌ونقل کارآمد، روند توسعه بسیار کند خواهد بود. بنابراین، برای هر اقتصادی حمل و نقل عمومی یک عنصر حیاتی است که باید دائما به روز شود.

برخی اقتصاددانان معتقدند که حمل و نقل عمومی رایگان غیر منطقی و غیر اقتصادی است زیرا باعث ایجاد تحرک بی‌فایده می‌شود. این بدان معناست که مردم تصمیم می‌گیرند ساده‌تر رفت و آمد کنند و همین امر باعث افزایش هزینه‌های اپراتورهای حمل و نقل و یارانه برای مقامات دولتی شده و استفاده مکرر از وسایل حمل و نقل عمومی نیز در نهایت باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود.

اما لوکزامبورگ در سال ۲۰۲۰ اولین کشور جهان شد که کرایه تمام وسایل حمل و نقل عمومی را لغو کرد و حالا، ساکنان لوکزامبورگ از این طرح راضی‌تر از هر موقع دیگری هستند؛ برخی از شهروندان لوکزامبورگ می‌گویند این سیستم به آن‌ها اجازه می‌دهد "به راحتی سفر کنند" و همچنین "برای محیط زیست بسیار مفید است". برای دیگران، سیستم محبوب به عنوان یک "حق اساسی" تلقی شده‌است.

به نقل از یورو نیوز؛ میکائیل دُلَفوس شهردار شهر مدیترانه‌ای مون‌پلیه در آستانه ورود به سال 2024 حمل و نقل عمومی را رایگان کرد. تعدادی از شهرهای آلمان نیز به منظور ترویج حمل و نقل سازگار با محیط زیست در طرحی تازه، کارت اشتراک نامحدود استفاده از حمل و نقل عمومی را در ازای تحویل گواهینامه رانندگی به شهروندان اعطا کرد.

انگلستان به صورت مستقل طرح حمل و نقل رایگان در شهر لندن را در دستور کار خود قرار داده است و اصلاحات ساختاری مرتبط با این موضوع در حال انجام است. کارشناسان حوزه حمل و نقل، اعلام کرده‌اند که با طرح‌هایی شامل محدودیت تردد و اخذ هزینه بابت تردد در مناطق خاص شهر، امکان مدیریت ترافیک و آلودگی وجود ندارد و راهکار افزایش بازدهی و بالابردن کیفیت حمل و نقل عمومی و به صورت همزمان کاهش – و رایگان کردن- آن راهکار مورد قبول و مثمرثمری خواهد بود.

گزارش ایندیپندنت، ۱۱ دسامبر ۲۰۱۶

پاریس به عنوان یکی از مهمترین کلان شهرهای اروپا، با محبوبیت بالای حمل و نقل عمومی – بیش از ۶۵ درصد استفاده توسط عموم – بعد از چندمرحله رایگان سازی حمل و نقل عمومی در مقاطع آلودگی، به این نتیجه رسیدند که با این ابزار امکان ارتقای توان مدیریت شهری در مصرف سوخت، ترافیک و کنترل آلودگی امکان پذیر می‌شود و این موضوع در دستور کار شهرداری قرار گرفت.

گزارش ایندیپندنت ۲۳ مارس ۲۰۱۸

 

زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی در ابعاد مختلف که وظیفه خدمت‌رسانی و جابجایی شهروندان را برعهده دارند عبارتند از؛

* ریلی

زیرزمینی همچون مترو

زمینی همچون تراموا و قطار سبک شهری

هوایی همچون مونوریل و ترن هوایی

* اتوبوسی

* مینی‌بوسی

* تاکسی

 

مزایای حمل و نقل عمومی؛ که با رایگان شدن آن به عنوان ابزاری تشویقی بیشتر از پیش خواهد شد:

گسترش رفاه عمومی و به تبع بهبود رضایت و آرامش و تعامل مردم در راستای ارتقای سطح فرهنگ اجتماعی

افزایش امکان سرمایه‌گذاری از منابع درآمدی حاصل از صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی

استفاده بهینه از فرآورده‌های نفتی

ارتقای کارایی اتوبوس‌های درون شهری

افزایش غرور عمومی در چارچوب منابع جمعی و مشترک

کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و دیگر آلاینده‌های هوا (مزایای زیست محیطی)

حذف هزینه‌ها و مشکلات و کنش‌های مرتبط با اخذ بلیط یا کرایه

کاهش آلودگی صوتی

کاهش ترافیک

کاهش هزینه‌خانوار بابت حمل و نقل

کاهش اتلاف وقت شهروندان

کاهش مصرف بنزین و گازوئیل

کاهش و حذف نیاز به ایجاد و توسعه پارکینگ

کاهش و حذف هزینه‌های توسعه بزرگراه

کاهش تصادفات و خسارات ناشی از آن و به تبع هزینه‌های بیمه‌ای جبران خسارت مالی و جانی

ایجاد فرصت ارتقای تکنولوژی وسایل نقلیه

ایجاد فرصت برای خروج خودروهای فرسوده

ایجاد فرصت برای آزادسازی نرخ بنزین و حذف یارانه سوخت

ایجاد فرصت نوسازی برای ناوگان حمل و نقل شهری

کاهش نابرابری در برخورداری از یارانه‌های شهروندی کاربران حمل و نقل عمومی و کاربران وسایل نقلیه شخصی

 

ارزیابی پایداری منابع مالی و درآمدی شهرداری تهران

 

براساس تبصره (3) ماده (10) قانون درآمد پایدار و هزینه شهرداری‌‌ها و دهیاری‌‌ها، درآمدها و هزینه‌های شهرداری تهران، اگرچه ناقص ولی در سامانه شفافیت درج می‌گردد. بعنوان مثال سرای محلات درآمدهای ناشی از بهره‌برداری خود برای اماکن و اختیارات زیرمجموعه را در این سامانه اعلام نکرده‌اند.

 

تبصره ۳ ماده 10- شهرداری ها موظفند نسبت به ثبت درآمدها و هزینه ها در سامانه الکترونیکی برخط (آنلاین) که توسط وزارت کشور حداکثر ظرف یک سال از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون راه اندازی می شود، اقدام کنند. همچنین شهرداری و شوراهای اسلامی مکلفند گزارش صورتهای مالی و تفریغ بودجه را از طریق انتشار در جراید و درگاه الکترونیکی به اطلاع عموم برسانند.

این درآمدها باید براساس ماده (73) قانون شهرداری‌ها برای همان شهر صرف شود.

 

شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه (اتوبوسرانی تهران)

شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (متروی تهران)

 

به نقل از بازار کار؛ اگرچه حمل و نقل شهری رایگان و نیم بها شدن حمل و نقل برون شهری برای معلولان با توان کارت یکی از تصمیمات مثبت در حوزه حمل و نقل است ولیکن رایگان کردن حمل و نقل عمومی در تهران (مترو و بی آر تی) باتوجه به مالیات‌ها و عوارض مکتسبه توسط شهرداری به همراه سیاست‌های جانبی همچون افزایش مالیات سوخت، افزایش هزینه‌های پارکینگ می‌تواند نقش بسزایی در توسعه حمل و نقل عمومی داشته باشد.

 

اولویت‌بندی روشهای حمل و نقل عمومی در شهر تهران به منظور اصلاح نظام تخصیص بودجه

 

براساس تحقیق فوق اقبال استفاده از مترو و بی آر تی در مقایسه با سایر روشهای حمل و نقل عمومی بیشتر است.

 

منابع و مصارف شهرداری تهران در بودجه مصوب سال 1402

ارائه مدل قیمت‌گذاری بهینه خدمات اتوبوس شهری

 

بر اساس گزارشات و تحقیقات فوق دولت در سال 1402 به منظور تامین یارانه بلیط 550 میلیارد تومان به شهرداری کمک کرده است. یعنی یک سوم هزینه توسط مسافر و دو سوم آن در قالب پرداخت یارانه توسط دولت و شهرداری تامین شده است.

 

تامین مالی بخش حمل و نقل

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص نظام تامین مالی و بودجه‌ریزی حمل و نقل شهری

 

باتوجه به درآمدهای مالیاتی سال 1403 دولت در شهر تهران لزوم توجه به نوسازی، بازسازی و رایگان کردن حمل و نقل عمومی برای شهر تهران (مترو و بی آر تی) خواسته‌ای به حق از سوی شهروندان تهرانی برای سهولت در رفت و آمدهای کاری و ... است و همانطور که «استفاده رایگان از سیستم های حمل و نقل عمومی» (FFPT) در محافل عمومی مورد توجه قرار گرفته و چندین شهر بزرگ دنیا این سیستم را اجرا کرده و یا در حال بررسی آن می‌باشند، پیاده‌سازی و اجرای موضوع در تهران نیز خالی از لطف نخواهد بود.

 

کارزار نوسازی، بازسازی و رایگان کردن حمل و نقل عمومی برای شهر تهران در بخش حمل و نقل عمومی

(مترو و بی آر تی)